Publiczna Szkoła Podstawowa im. prof. Ignacego Mościckiego

Nawigacja

Bajkowe Samorządowe Przedszkole

Nawigacja

Biblioteka

SŁOWNIK POJĘĆ BIBLIOTECZNYCH

A

Aneks – dodatek, załącznik uzupełniający tekst główny. 
Anonim – utwór autora, którego nazwiska nie udało się ustalić.

Antykwariat – księgarnia specjalizująca się w sprzedaży książek starych, używanych i wyczerpanych, nut, albumów, rycin, czasopism. Nabywane są od osób prywatnych lub bibliotek (duplikaty). Formy sprzedaży: zza lady, wysyłka ofert i katalogów, aukcje oraz sprzedaż komisowa. Ceny regulowane są przez podaż i popyt oraz bardzo często zmienne.

Artykuł – utwór naukowy, publicystyczny, literacki, będący samodzielną częścią większych całości (np. czasopisma, wydawnictwa zbiorowego); z reguły omawia problem, wyprowadza wnioski i uogólnienia, zmierzając do udowodnienia postawionej tezy lub uzasadnienia postulatów.

B

BIAŁY KRUK – rzadka, poszukiwana przez bibliofilów książka; trudno dostępna   z powodu niewielkiej ilości zachowanych lub wydanych egzemplarzy; posiadająca szczególną wartość ze względu na treść, zdobnictwo, oprawę itp.

Bibliofil – miłośnik, znawca i kolekcjoner książek.

Biblioteka – instytucja powołana do gromadzenia, opracowywania, przechowywania i udostępniania materiałów bibliotecznych. Rodzaje bibliotek: publiczne, szkolne, naukowe, pedagogiczne.

Biblioterapia - terapia wykorzystująca książki, polega na czytaniu określonych fragmentów książek w celu wywołania pożądanej reakcji u chorego.

C

Czasopismo – wydawnictwo periodyczne; tygodnik, dwutygodnik, miesięcznik, kwartalnik, półrocznik, rocznik. Ze względu na treść dzielą się na: popularnonaukowe, naukowe, społeczno-polityczne, społeczno-kulturalne, literackie, techniczne, itp.

Czytelnia – odrębne pomieszczenie lub wydzielone miejsce w bibliotece przeznaczone do korzystania z księgozbioru podręcznego na miejscu.

E

Ekslibris – znak własnościowy wskazujący na właściciela książki; najczęściej w formie kartki z napisem lub symbolem naklejanej na odwrocie przedniej okładki; wykonany w szlachetnej technice graficznej (np. drzeworyt, miedzioryt, litografia) podnosi walory estetyczne książki.

Encyklopedia – wydawnictwo zawierające zbiór wiadomości ze wszystkich dziedzin wiedzy lub jednej dziedziny, uporządkowanych najczęściej alfabetycznie.

F

Felieton – krótki utwór publicystyczny, zawierający komentarz dotyczący tematyki społecznej, politycznej, obyczajowej lub kulturalnej – związanej  z aktualnymi wydarzeniami.

Format książki – wysokość grzbietu książki mierzona w centymetrach.

G

Gazeta – dziennik, wydawnictwo periodyczne ukazujące się co najmniej dwa razy w tygodniu, zawierające informacje o wydarzeniach aktualnych, interesujących szerokie kręgi czytelników.

H

Hasło – wyraz decydujący o zaszeregowaniu treści w słowniku, encyklopedii lub katalogu przedmiotowym.

I

Indeks – wykaz terminów dołączony do wydawnictwa, zawierający hasła występujące w tekście i miejsca, w którym dane hasło się znajduje; ułatwia szybkie docieranie do poszukiwanych w książce informacji.

Inicjał – początkowe litery imienia i nazwiska; często ozdobnym drukiem.

Inkunabuł – druk wydany od czasu wynalezienia druku do roku 1500 włącznie.

Introligatorstwo – sztuka oprawiania ksiąg polegająca na przekształcaniu arkuszy w gotowe książki.

K

Kapitałka – paseczek pleciony lub tkany umieszczony na obu końcach grzbietu książki w celu wzmocnienia go.

Karta katalogowa – znormalizowany opis dokumentu sporządzony na kartach lub w komputerze; zawiera dane o autorze, tytuł dokumentu, opis bibliograficzny

Katalog biblioteczny – wykaz książek i innych dokumentów gromadzonych w bibliotece, uporządkowany w sposób ułatwiający ich wyszukiwanie (alfabetyczny, rzeczowy, przedmiotowy)

Książka – dokument graficzny najczęściej w postaci kodeksu, o określonej liczbie stron, zawierający utrwaloną myśl ludzką

L

Literatura piękna – część piśmiennictwa, w której dominuje funkcja estetyczna.

Literatura popularno-naukowa – jeden z rodzajów piśmiennictwa; upowszechnia zagadnienia naukowe w formie przystępnej dla szerszego kręgu odbiorców.

M

Motto – cytat umieszczony przed częścią główną utworu, związany z jego treścią lub ideą przewodnią.

N

Nakład – liczba egzemplarzy jednego wydania opublikowanego utworu.

O

Obwoluta – dodatkowa okładka na wydawnictwo; wykonana z papieru, kartonu lub tworzywa, zazwyczaj barwnie ilustrowana. Służy do celów reklamowych, informacyjnych i ochronnych.

Okładka – zasadnicza część oprawy wydawnictwa; zabezpiecza przed zniszczeniem oraz pełni funkcję informacyjną i ozdobną.

P

Paginacja – numeracja stronic wydawnictwa lub rękopisu.

Pagina żywa - wiersz umieszczony nad kolumna druku; w encyklopedii lub słowniku wyznacza pierwsze i ostatnie hasło na stronie.

Papirus – roślina rosnąca w Egipcie, z której w starożytności produkowano materiał pisarski.

Pergamin - materiał pisarski wyrabiany ze skóry zwierząt.

Pismo – usystematyzowany zbiór znaków symbolicznych, obrazkowych, wyrazowych, sylabowych służący do graficznego zapisywania informacji i myśli.

Prasa – wszelkie publikacje periodyczne ukazujące się nie rzadziej niż raz do roku, a w szczególności gazety i czasopisma.

Prenumerata – zamówienie i zapłacenie z góry za czasopisma, gazety i inne wydawnictwa ciągłe.

Pseudonim – zmyślone imię i nazwisko, przybrane np. przez pisarzy, poetów, artystów lub dziennikarzy.

R

Regulamin biblioteki – zbiór wewnętrznych przypisów regulujących sprawy organizacji i funkcjonowania biblioteki,  w szczególności jej usług i zasad korzystania ze zbiorów.

Rękopis – tekst utrwalony ręcznie na materiale miękkim o charakterze karty przy zastosowaniu barwiącej substancji chemicznej, np. atramentu.

S

Skontrum (inwentaryzacja, rewizja zbiorów) - kontrola zbiorów bibliotecznych w oparciu o księgi inwentarzowe. 

Spis treści – wykaz części składowych wydawnictwa; może zawierać takie elementy jak np. wstęp, rozdziały, podrozdziały, indeksy, przypisy, bibliografię załącznikową, ilustracje, tablice, mapy

Stary druk – publikacje powstałe w okresie od wynalezienia druku do końca XVIII w.

Suplement – dodatek uzupełniający i aktualizujący treść dzieła; wydany najczęściej w formie oddzielnej książki.

T

Tytulatura – ogół danych służących do identyfikacji wydawnictwa, umieszczonych w przypadku czasopisma i gazety na pierwszej stronie, w przypadku książki – na karcie tytułowej i w metryce

W

Wolumen – pojedynczy oprawiony egzemplarz druku (książka)

Wstęp – tekst umieszczony z reguły na początku utworu; napisany przez autora, wydawcę, tłumacza lub inną osobę; zawiera informacje dotyczące powstawania utworu oraz jego problematyki.

Wydawca – osoba odpowiedzialna za merytoryczne przygotowanie publikacji

Wydawnictwo – instytucja organizująca proces wydawniczy.

Z

Zwój – najstarsza forma książki, znana od IV tysiąclecia p.n.e.

 

Aktualności

Kontakt

  • Publiczna Szkoła Podstawowa im. prof. I. Mościckiego w Winnicy
    ul.Pułtuska 19
    06-120 Winnica
  • 023 691 40 79 (sekretariat ZPO)
    023 691 40 82 (przedszkole)

Galeria zdjęć